Kening, koaning en keuning

Yn de sprektaal brûke wy foar it Nederlânske wurd ‘koning’ meast ‘koaning’: Willem Alexander wurdt de nije koaning. Yn de skriuwtaal is it almeast kening. En dan bestiet ek noch de wat ûnbekendere foarm  keuning. Kening hat âlde papieren, want yn it Aldfrysk bestie dy foarm ek al. Mar yn it Aldfrysk komt de foarm koning likegoed foar, en der bestie ek in foarm kuning.
It liket derop dat hjoed-de-dei de betsjutting útmakket hokker foarm brûkt  wurdt: kening, koaning of keuning. De (skriuwtaal)foarm kening wurdt dan foaral brûkt foar de foarst dy't oer ús steld is. De winner fan in keatspartij wurdt keazen ta koaning en net ta kening. En de foarm keuning komt yn efternammen foar en wurdt yn it Frysk ek brûkt foar it aailizzende froulik ynsekt by in bijefolk.
Sjoch ek it Wurdboek fan de Fryske taal, by kening
(foar it folsleine artikel in finkje sette by 'subbetekenissen' en 'citaten')

Poaten, klauwen en fikken

It wurd hân is in neutrale oantsjutting foar it lichemsdiel dêr't wy wat mei beetpakke kinne. As immen it rûch sizze wol, dan brûkt er wurden as poat, jat en klau foar hân. Wat opfalt is dat dy trije wurden meast yn it meartal brûkt wurde: 
'Bliuw dêr mei dyn poaten of jatten ôf.' 
'Wa hat dêr no wer mei syn smoarge klauwen oan sitten.' 
Foar fingers bestiet it rûge synonym fikken dat allinnich mar yn it meartal foarkomt: 
'Hy moat mei syn smoarge fikken fan my ôfbliuwe.' 
Ien fik nei immen útstekke is ûnmooglik.

Talen hawwe gjin leeftyd

Wy krije in pear kear yn it jier de fraach oft it Frysk âlder is as it Hollânsk. Dy fraach is net te beantwurdzjen, want talen hawwe gjin leeftyd. Rûchwei tusken 100 foar Kristus en 600 nei Kristus lutsen der groepen Germanen troch Europa, dy't allegear min-ofte-mear deselde taal praten. Doe't se in fêst wenplak keazen, ûntstienen stadichwei ferskillen yn dy taal. Hjoed de dei binne dy ferskillen sa grut dat wy dat Germaansk opdiele yn ferskillende talen, mar dy binne allegear yn hiele lytse stapkes út ien oertaal ûntstien.

Mei jirpels teset

Der binne fan de jirpel in hiel soad rassen en ek in hiel soad wurden. Guon sizze ierappels, eardappels en oaren jerappels of jirpels. Mar der binne folle mear mooglikheden (earpels, ierpels ensfh.). Bekende rassen binne û.o. Reade Star, Borgers en Irenes. Hoefolle rassen soenen der wol net wêze? Ytjirpels wurde yn it Hollânsk wol consumptieaardappelen of tafelaardappelen neamd, mar sa deftich hoecht it yn it Frysk net. Om wer nije jirpels groeie te litten, wurde jirpels yn 'e grûn set: setters of setjirpels dus. Gjin poaters (!), want poatsje wurdt rinnen (oanpoatsje) mei bedoeld.